Copyright - Mel Zagers
Eind april 2016 opende Toerisme Limburg ‘Fietsen door het Water’ in Bokrijk: een fietspad dat je dwars door het water voert. Het traject ligt op het Limburgse fietsroutenetwerk aan knooppunt 91 en doorkruist een van de vijvers van natuurgebied De Wijers. Limburg – dé fietsprovincie van België – steekt zo een tandje bij als innovatieve pionier in fietstoerisme. Igor Philtjens, gedeputeerde voor Toerisme, voorzitter van Toerisme Limburg en drijvende kracht achter het project: “Dit fietspad is het eerste in een reeks van innovatieve fietsprojecten voor meer beleving van de unieke Limburgse landschappen langs het fietsroutenetwerk. Met deze nieuwe beleving tonen we dat Limburg blijft innoveren in fietstoerisme.”
Wat is ‘Fietsen door het Water’:
Een unieke fietsbeleving waarbij je dwars door een vijver rijdt met het water aan weerszijden op ooghoogte, zodat je als het ware ‘door het water’ fietst. Het pad is ruim 200 meter lang en 3 meter breed. Je voelt, ziet en ruikt het water vanop de fiets. Een bijzondere ervaring heel dicht bij de natuur, die geschikt is voor fietsers én wandelaars. Niet alleen voor hen, maar ook voor de omstaanders ontstaat er een prachtig zicht. Zeker vanaf de twee uitkijkpunten, ontworpen door Lens°Ass Architecten. Via de hashtag ‘#FDHW’ is de fietsbeleving te volgen op sociale media.
Waar ligt ‘Fietsen door het Water’:
In Bokrijk (Genk) nabij knooppunt 91 op het Limburgse fietsroutenetwerk. Bokrijk is een 550 hectare groot park. Het is vooral bekend om zijn Openluchtmuseum met een unieke verzameling authentieke gebouwen, afkomstig uit verschillende Vlaamse regio’s en tijdsperiodes. Maar ook om het arboretum, de openluchtspeeltuin en de talrijke fiets- en wandelpaden. Bokrijk maakt dan weer deel uit van het uitgestrekte vijverlandschap van De Wijers, een uniek waterrijk gebied met meer dan 1000 vijvers.
Van wie is het project:
‘Fietsen door het Water’ is een project van Toerisme Limburg, de marketingorganisatie die instaat voor de ondersteuning van het toerisme in Limburg. Het idee ontstond in het hoofd van de voorzitter, Igor Philtjens. Het ontwerp is van de hand van Bart Lens (Lens°Ass Architecten). BuroLandschap – van landschapsarchitect Pieter Daenen – stond in voor de herinrichting van het bestaande vijverlandschap rond het fietspad. Het project kwam tot stand in samenwerking met Provincie Limburg, Bokrijk, Natuur en Bos, Erfgoed Vlaanderen en stad Genk.
Hoe gaat het hand in hand met de natuur:
Een betonnen fietspad in harmonie met de natuur, dat klinkt misschien tegenstrijdig. Maar het project is wel degelijk een win-winsituatie. Het leverde niet alleen winsten op voor het fietstoerisme, maar ook voor de natuur, de omgeving en het aanwezige erfgoedlandschap. Want dankzij het project werd het nieuwe bos- en landschapsbeheerplan van Bokrijk versneld uitgevoerd, wat alleen maar goed is voor de aanwezige fauna en flora. Doordat de dijken opengemaakt werden, blijven de vijvers langer zuiver, een goede zaak voor het leefgebied van de amfibieën. Voor hen werd ook een speciale doorgang gecreëerd, zodat ze steeds van de ene naar de andere vijver kunnen. Ook het erfgoed van De Wijers kreeg een opwaardering. De ‘monniken’ die traditioneel de waterhuishouding van de vijvers regelen, werden door nieuwe vervangen.
Waarom kwam dit project er:
Na de sluiting van de steenkoolmijnen was recreatief fietstoerisme een van de oplossingen om Limburg economisch terug op de rails te zetten. Daartoe werd in 1995 het knooppuntfietsen ontwikkeld. Fietsers konden zo zelf hun ideale traject uitstippelen, van knooppunt naar knooppunt. Daarmee was Limburg een pionier in fietstoerisme. Intussen telt de provincie 2000 kilometer aan verharde, veilige en grotendeels autovrije fietspaden. En is het fietsroutenetwerk al 25 jaar een belangrijke motor voor de vrijetijdseconomie. Met jaarlijks bijna drie miljoen fietstoeristen staat Limburg bekend als dé fietsprovincie van België.
Maar intussen wordt het knooppuntfietsen wereldwijd gekopieerd. Daarom steekt Limburg bewust een tandje bij. Igor Philtjens: “Om onze koppositie te behouden, blijven we niet alleen investeren in de kwaliteit en het onderhoud van ons fietsroutenetwerk – samen met de 42 Limburgse steden en gemeenten. Maar blijven we ook innoveren: niet per se door meer, maar wel door betere kilometers te creëren. Want toeristen zijn op zoek naar beleving. Daarom leggen we vanuit Toerisme Limburg een extra laag bovenop het bestaande netwerk met unieke fietsbelevingen zoals ‘Fietsen door het Water’.” Het project kadert in het ‘Strategisch Actieplan Limburg in het Kwadraat’ (SALK): een plan opgemaakt om de Limburgse economie te relanceren na de sluiting van autofabrikant Ford Genk in 2014, opnieuw een zware economische klap.
Hoe ontstond het idee:
Het idee ontstond tijdens een studiereis naar Noorwegen. Daar raakte een delegatie van Toerisme Limburg geïnspireerd door de Norwegian Scenic Routes: uitgekiende roadtrip routes waarbij je kennismaakt met de wonderen van de natuur en met kunst, design en architectuur. Ze brengen je op verrassende wijze dichter bij de natuur. Het gaat om interventies in het landschap die – zonder het te devalueren – zorgen dat bezoekers er nog meer van kunnen genieten. Zo groeide het idee om hetzelfde te doen in Limburg, maar dan per fiets. Want ook Limburg kent zeer gevarieerde landschappen en bovendien had de provincie al een sterk imago als fietsbestemming. Die unieke combinatie leidde tot het initiatief van Toerisme Limburg om fietsprojecten in harmonie met de natuurlijke omgeving te creëren, die zorgen voor meer interactie met het landschap tijdens het fietsen.
Igor Philtjens: “Dit alles bracht me op het idee van een fietspad door het water, door de bomen, onder de grond, … Allemaal op strategische plekken in Limburg die op zich al iconisch zijn, maar waar nog potentieel was om de interactie tussen fietser en landschap te verhogen. Zo bouwen we verder aan het fietsroutenetwerk van de toekomst.” Met succes! Want intussen gaat het aantal fietsers dat aan ‘Fietsen door het Water’ passeerde al bijna richting een miljoen. En in de zomer van 2018 werd de Limburgse fietsbeleving zelfs verkozen tot een van de 100 meest fantastische plekken ter wereld door TIME Magazine.
Welke fietsbelevingen zijn er nog:
Midden juni 2019 opende Toerisme Limburg een tweede fietsbeleving: ‘Fietsen door de Bomen’ in Bosland aan knooppunt 272. Dankzij dit nieuwe fietspad rijden fietsers geleidelijk in een cirkelvormige beweging tot 10 meter hoogte, waardoor ze een sensationele 360 °-ervaring krijgen tussen de boomtoppen. Een derde project – ‘Fietsen door de Heide’ in het Nationaal Park Hoge Kempen – staat in de stijgers en opent in de tweede helft van 2020. Het vernieuwde traject tussen knooppunt 550 en 551 zal fietsers laten genieten van het bijzondere heidelandschap. Het hoogtepunt van deze fietsbeleving wordt een iconische fietsbrug van bijna 300 meter lang die het Nationaal Park aan weerszijden verbindt, de fietsers nog dichter bij de natuur brengt en hen een prachtig uitzicht geeft over het landschap.
